In navolging van het artikel over framematen, maak ik even een zijstapje naar de mountainbikes en racefietsen. Er wordt de laatste jaren veel gesproken over fietsen met een speciale dames-geometrie en ieder zichzelf respecterend fietsmerk heeft een aparte collectie voor de dames opgezet. Misschien leuk en goed bedoeld dat ‘Women Specific Design’, maar wisten jullie dat dit eigenlijk pure marketingonzin is?

In mijn vorige artikel heb ik uitgelegd dat er slechts twee maten in een frame bepalend zijn voor je zithouding: de afstand tussen zadel en stuur en de hoogte van het balhoofd. Dit wordt het beste gedefiniëerd in de zogeheten ‘reach’ en ‘stack’, maar helaas geven de fabrikanten die niet altijd weer. Alle andere maten zijn niet van belang voor de positie van stuur en zadel en kunnen genegeerd te worden.

Welke maten voor jou ideaal zijn, is persoonlijk te bepalen, bij voorkeur door een professionele bikefitter of een fietsverkoper met de juiste training. Bij het kiezen van de juiste framemaat en het optimaal afstellen van de fiets gaat men uit van je eigen lichaamsverhoudingen, maar er zijn meer zaken van belang dan enkel je lichaamsmaten. De juiste fietsinstelling is o.a. afhankelijk van:

  • de soepelheid van je spieren en gewrichten
  • je getraindheid
  • je natuurlijke houding in ontspannen toestand (kromming van de rug, e.d.)
  • eventuele persoonlijke ongemakken zoals blessures

Een statische fietsmeting gaat voorbij aan al deze punten en dient dus uitsluitend gedaan te worden in combinatie met een soepelheidsmeting en als het even kan een dynamische meting. Als de meest geschikte zithouding bepaald is, ga je op zoek naar een passende fiets, met de balhoofdhoogte en de bovenbuis als indicatoren.

bike-fitting

 

Waarom aparte heren- en damesfietsen?

Er wordt algemeen aangenomen dat de gemiddelde vrouw in verhouding langere benen, een korter bovenlijf en kortere armen heeft dan de gemiddelde man. Op basis hiervan is er beredeneerd dat dames gebaat zijn bij een kortere fiets. En het schijnt dat dames minder diep willen zitten dan mannen en dus moet het stuur hoger komen.

Statistisch zal dit misschien wel kloppen, maar niemand is gemiddeld. Als je iets ontwerpt voor het gemiddelde, dan doe je het voor de meeste mensen dus fout. Generaliseren in plaats van naar de persoon te kijken, levert verkeerde zitposities op, met alle pijnlijke gevolgen van dien. En dan heb ik het nu alleen nog maar over lichaamsafmetingen en niet over iemand’s soepelheid, getraindheid en rijstijl. Ook dames kunnen diep zitten, dus waarom zou het stuur per definitie omhoog moeten?

dames-racefiets

In het vorige artikel heb ik laten zien wat een enorme warboel er is ontstaan bij het bematen van fietsframes. Er zit geen algemeen systeem in. En die warboel is met de komst van de zogenaamde ‘dames-specifieke’ racefietsen en mountainbikes alleen maar groter geworden.

Daarnaast is er de laatste paar jaar de trend van de zogeheten ‘Endurance’-racers ontstaan. Racefietsen met een kortere bovenbuis en langer balhoofd voor een meer comfortabele zitpositie. Hé! Dat zijn toch damesfietsen? Of hebben de heren-‘Endurance’-fietsen gewoon een fris dameskleurtje met bloemetjes gekregen om zo een nieuwe doelgroep aan te spreken?

endurance-heren-dames-racefiets

 

Sexe-onderscheid is kortzichtig & misleidend

Stel, we gaan er even vanuit dat alle dames inderdaad een korter bovenlijf hebben en dat deze echt een kort frame nodig hebben. Waarom kiezen de dames dan niet gewoon een herenframe in een maatje kleiner? Of maken ze een vergelijk tussen merk X en merk Y. Als X met relatief lange bovenbuizen werkt en Y met relatief korte, is merk Y dan een damesmerk? Als je alleen maar kijkt naar de lengte, dan komt het niet goed. De hoogte van de voorkant moet ook rekening mee gehouden worden.

En wat als een man nu, om wat voor reden dan ook, gebaat is bij een kort frame met een iets hogere zitpositie? Het maakt de fiets echt niet uit of er nu wel of niet twee borsten aan de rijder zitten, hoor! Het maakt voor de stuurhoogte vervolgens wel uit of er een buikje aan hangt. Helaas moet deze beste man zich eerst door alle modellen met roze, paarse en babyblauwe lak, vaak ook nog gedecoreerd met krullen en bloemetjes, heen worstelen, op zoek naar een stoer, sexeloos, gekleurd exemplaar.

Hoe wordt het verschil in dames- en herenfietsen in de praktijk door de diverse fabrikanten toegepast? Ten eerste wordt er meestal een extra kleine maat aan de collectie toegevoegd en de grootste twee of drie maten worden geschrapt. Discriminerend, hè? Alsof er geen lange dames bestaan… Vervolgens wordt het frame iets aangepast (‘geoptimaliseerd’, zeggen ze dan heel mooi) en er wordt een vrouwelijk kleurtje overheen gespoten, vaak met bloemen en krulletjes (‘aansluitend bij de lifestyle’, zeggen ze dan), want dat vinden de dames leuk. Als laatste krijgen de damesmodellen nog een iets breder zadel, een kortere stuurpen en de kleinere maten krijgen een iets smaller stuur, en klaar!

De marketingmensen verzinnen er de mooiste verhalen bij en de dealers hoeven nu niet zelf meer na te denken, want dat hebben de fabrikanten al voor ze gedaan, is ze verteld. “U zoekt een racefiets, mevrouw? Mooi, dan heb ik die, die en die voor u. De rest hoeft u niet naar te kijken, want dat zijn herenfietsen. Welke kleur wilt u?” Dit heeft in de praktijk al geleid tot extra rugklachten. “Die kortere zithouding hoort zo, mevrouw. Wen er maar aan.”

Veel vrouwelijke klanten denken overigens ook ineens niet meer zelf na, want vaak pikken ze het niet als een dealer ze toch gewoon een unisexmodel adviseert.

Nu heb ik in de loop der jaren diverse fietsen nagemeten en ik ontdekte helaas dat we in veel gevallen voor de gek worden gehouden. Bij veel merken zijn de verschillen minimaal en bij sommige merken is er zelfs geen enkel, ik zeg GEEN ENKEL, verschil tussen de heren- en damesframes. Al die verschillen, hoe mooi onderbouwd ook, worden nog eens extra relatief als je weet dat het regelmatig voorkomt dat een damesmodel van merk X lánger is dan een herenmodel van merk Y.

Er was zelfs een merk dat het presteerde om het frame van een nieuw damesmodel langer te maken dan hun eigen gelijkwaardige unisexmodel. Waarschijnlijk in alle haast toegevoegd om op tijd met de trend mee te kunnen gaan…

En wat ook schandalig is: vaak hebben de fabrikanten het lef om voor de damesversie een hogere prijs te rekenen of onderdelen van een lagere kwaliteit te monteren bij dezelfde prijs. Tsja, die marketingkosten moeten ergens door gedekt worden…

 

Dames & Heren Racefietsen

Laten we het even gaan bekijken aan de hand van een paar voorbeelden, te beginnen met de racefietsen. Ik heb alle modellen in maat 50 als voorbeeld genomen, ook al is de zadelpenlengte niet bepalend voor de werkelijke maat. De ‘reach’ en ‘stack’ zijn niet altijd bekend en dus neem ik voor het gemak en meer ter illustratie toch maar even de bovenbuislengte.

GIANT

     
Dames Avail 1Giant-Avail-1 zadelbuis
50,0
bovenbuis
54,0
balhoofdbuis
17,0

Heren Defy 1

Giant-Defy-1-triple

zadelbuis
50,0
bovenbuis
54,5
balhoofdbuis
16,5

Je ziet, voor beide maten geldt er tussen de Avail (dames) en de Defy (heren) slechts een verschil van een bijna te verwaarlozen 5 mm. Voor beide fietsen betaal je 1099 Euro, maar bij de herenversie krijg je een triple crankstel en de dames moeten het met twee voortandwielen doen. Terwijl die mijns inziens vaak meer gebaat zijn bij een triple dan de heren. Maar ze krijgen er wel een frisse kleur met bestickering van het speciaal voor dames opgerichte submerk LIV voor!

BULLS

     
Dames Night Falconbulls-night-falcon-lady zadelbuis
50,0
bovenbuis
52,5
balhoofdbuis
14,0
Heren Desert Falcon Probulls-desert-falcon-pro zadelbuis
50,0
bovenbuis
52,5
balhoofdbuis
14,0

Bij Bulls word je voor de gek gehouden, want de Night Falcon (dames) en de Desert Falcon (heren) zijn 100% identiek, behalve de kleur. Vergelijk je de Bulls nu met de Giant, dan zie je dat deze 1,5 cm korter is, dus je zou kunnen denken dat de Heren Bulls fietsen beter geschikt zijn voor dames dan de Dames Giants. Maar omdat de balhoofdlengte 3 centimeter minder is, moet je wel concluderen dat het een heel andere soort fiets is. Diepere zithouding, beter geschikt voor soepele mensen die verder voorover kunnen zitten en/of relatief lange armen hebben. En dan maakt het niks uit of je nu een mannetje of een vrouwtje bent.

Bulls heeft zelfs een model in de collectie waarbij de damesversie LANGER is dan de unisex variant. Hier is het frame weldegelijk iets korter, maar Bulls monteert een verkeerd stuur, waarmee je alsnog nóg verder naar voren komt te zitten dan op de herenversie. Dan verkopen ze die fiets toch aan extra soepele kerels met lange ruggen en armen, zou je denken? Prima, maar welke man wil een roze stuur en zadel en overal bloemetjes op het frame?

CANNONDALE

     
Dames Super Six Evo Ultegracannondale-super-six-evo-dames zadelbuis
50,0
bovenbuis
55,3
balhoofdbuis
16,5
Heren Super Six Evo Ultegracannondale-super-six-evo-heren zadelbuis
50,0
bovenbuis
53,3
balhoofdbuis
12,0

Bij Cannondale zijn de verschillen veel groter, maar we spreken, afgezien van het framemateriaal en -constructie van twee totaal verschillende fietsen. De frameverhoudingen zijn namelijk op geen enkel punt vergelijkbaar. Bij de damesversie loopt de bovenbuis schuiner af dan bij de heren, wat resulteert in een andere lengte bij een 50 cm zitbuis. Als je een herenfiets met ongeveer dezelfde bovenbuislengte neemt, dan kom je uit op een maat 54 of 56.

Gelukkig gaf Cannondale de damesversie van de Super Six Evo geen mutserige kleurstelling, zodat heren die gebaat zijn bij een korte fiets met hoog balhoofd er niet mee voor gek rijden. Als Cannondale daar nu het dames-label vanaf haalt en ‘m als unisex model in de algemene categorie plaatst, zullen ze er misschien wel meer van verkopen.

Als je er nu een Endurance-racer van Cannondale bij pakt, dan zie je dat die weer een nóg hogere balhoofdbuis heeft bij dezelfde bovenbuislengte. Ook hier maakt het geen bal uit of je er nu een man of vrouw op laat rijden. Het is maar net wat er het beste bij je past en wat je fijn vindt.

 

Dames & Heren Mountainbikes

Het Duitse merk Rose vertelt heel stoer:

Vrouwen zijn speciaal. Mannen weten dat – en vrouwen natuurlijk ook. Daarom hebben vrouwen ook een speciale bike nodig die specifiek is toegesneden op hun behoeften. We hebben bij de ontwikkeling van onze Lady bikes kosten nog moeite gespaard om te weten te komen wat vrouwen ECHT nodig hebben. Ze hebben onderdelen nodig die rekening houden met hun anatomische kenmerken, zoals kortere crankarmen, een smaller stuur en een speciaal dameszadel.

Wat een fantastisch verhaal! Ja, natuurlijk zijn vrouwen speciaal. Dat willen ze nu eenmaal graag horen. Maar mannen zijn dat net zo goed en als het op kille maten aankomt, is iedereen speciaal. Kosten noch moeite gespaard? Laat me niet lachen. De damescollectie bevat gewoon geen 29ers en bij de hardtail 27,5″ modellen zijn de heren- en damesframes identiek! Met dezelfde ‘stack’ & ‘reach’ en dezelfde onderdelenopties. Alleen is de damesversie in een extra kleine maat verkrijgbaar en de grootste twee maten zijn geschrapt. Bij de Fully’s is er wel verschil, maar die zijn minimaal.

Verder zijn kortere crankarmen echt geen specifiek dames-onderdeel. Ook heren met korte benen hebben kortere cranks nodig en dames met mooie, lange benen trappen dezelfde normale cranks rond als heren. Sturen dienen ook op de persoon aangemeten te worden en het maakt daarbij echt niet uit welk hormoon er in je lichaam overheerst. Fabrikanten leveren de sturen standaard te breed, zodat de dealer ze op maat kan zagen. En dameszadels? Die bestaan ook niet, maar daar ga ik nog een apart artikel over schrijven.

GIANT

     
Dames Obsess Advanced 27,5Giant-Obsess-Advanced-2-Carbon zadelbuis
47,0
bovenbuis
59.0
balhoofdbuis
11,0
Heren XTC Advanced 27,5″Giant-XtC-Advanced-27.5-1 zadelbuis
47,0
bovenbuis
59,5
balhoofdbuis
10,0

Bij mountainbikes zijn 29″ wielen de nieuwe standaard, maar voor kleine mensen (en dat zijn toch vooral dames) zijn die grote wielen toch te lomp en daarom vergelijk ik hier twee Giant-modellen met de kleinere 27,7″ wielen. Je ziet dat ook hier de verschillen in hoogte en lengte minimaal zijn.

Giant heeft überhaupt geen 29ers voor grotere dames in de collectie. Die mogen dus gewoon op een ‘ordinaire’ unisexfiets. Hè, wat vervelend, nou…

BULLS

     
Dames Aminga 27,5bulls-aminga-27,5 zadelbuis
46,0
bovenbuis
57,0
balhoofdbuis
17,0
Heren Copperhead 3bulls-copperhead-3 zadelbuis
46,0
bovenbuis
59,5
balhoofdbuis
12,5

Bulls heeft voor de dames de Aminga 27,5 bedacht en voor de heren de Copperhead 3. Twee fietsen van 1000 Euro, met nogal uiteenlopende maten, maar beide even goed geschikt voor heren en dames. Voor het geld krijg je met de Copperhead 3 wel een beter afgemonteerde en lichtere fiets. Helemaal eerlijk is dit vergelijk niet, want de Copperhead 3 is een gelimiteerd model. Een unisexfiets die technisch identiek en even duur is als de Aminga 27,5 is de Copperhead Supreme 29, maar dat is dan weer een veel grotere 29er… En wil je toch een verkort model met hoger balhoofd op technisch hetzelfde niveau als de Copperhead, dan betaal je €300,- méér voor de Aminga 29.

 

Een lekker zooitje

En zo kan ik nog wel even doorgaan met modellen te vergelijken, maar mijn punt lijkt me duidelijk. De maatvoeringen in de fietsindustrie zijn een zooitje en het is mijns inziens slecht om er dan ook nog eens heren- of dameslabel aan te hangen, omdat de menselijke maatvoeringen net zo’n groot zooitje zijn.

En dat zooitje maakt het juist mooi en eigenlijk ook heel gemakkelijk. Kijk gewoon naar wat je persoonlijk het beste kan hebben en laat al die marketingmensen maar lullen. Maten zijn persoonlijk bepaald en niet te categoriseren. Hoe meer je afwijkt van het gemiddelde en hoe meer uitgesproken je voorkeuren, hoe makkelijker het wordt om de juiste fiets te kiezen. Want gemiddelde fietsen zijn er veel te veel.

Laat je niet gek maken door de mooie vrouwenstyling, maar stel je benodigde maat en gewenste karakter van de fiets voorop. Als de fiets dan ook nog een mooie kleurstelling heeft, is dat natuurlijk mooi meegenomen. En het maakt de fiets echt niet uit of er een paar harige mannenbillen of zachte vrouwenbillen op het zadel heen en weer bewegen. De rijder achter je in het peloton of mountainbikeclubje dan weer wel. En met je perfect passende fiets kan je die mooi een poepie laten ruiken! 😉

mountain-bike-girl

13 thoughts on “Dames Racefietsen en Mountainbikes bestaan niet

  1. als het gaat om de Giant MTB’s: Giant levert bij mijn weten helemaal geen 29ers meer, zij zijn volledig over op 27,5. Dus ook de heren zouden pech hebben…

  2. Dank voor je toevoeging, Pieter. In eerste instantie wilde ik, om het nog een beetje eenvoudig te houden, de termen stack en reach achterwege laten. De uitleg daarover verdient een eigen artikel. Maar ik heb de termen nu toch even aan het artikel toegevoegd.

  3. Dat de trend van Women Specific Design door aan het schieten is, blijkt wel uit een vraag die ik laatst kreeg: “Heeft u ook dames fietshelmen?”

    Eh… Waarin verschilt een dameshoofd van een herenhoofd? Dameshelmen bestaan niet. Evenmin dat er speciale dames-fietsschoenen bestaan. Bijna altijd zijn dat gewoon unisexschoenen in kleinere maten en met een ander kleurtje.

    In de kleding is het overigens wel goed dat er dames-specifieke kledingstukken en pasvormen bestaan.

  4. Goed verhaal. Volgens mij klopt alleen het bijschrift bij de afbeelding van de Cannondales niet. (2x heren)

  5. Mijn partner (vrouw) heeft met veel plezier op een Cannondale Trail SL2 gereden, overgenomen van een wedstrijdrijdSTer. Nu heeft zij een CD Rush2, ook geen specifiek vrouwenmodel. Zadel Selle SMP Composit … waarmee het punt van de auteur helemaal gesteund wordt.

  6. Dank voor de nuttige inzichten. Nu zie ik dat o.a. Trek & Cube voor vrouwen andersoortige frames aanbiedt; diepere instap, vloeiende lijnen, etc. Mag ik uit jouw verhaal concluderen dat dit dus niets afdoet van het stack & reach verhaal? OF zie je met dat soort frames wel nuttige aanpassingen?

  7. Stack & reach zijn bepalend voor hoe je op de fiets kan zitten. Of de fabrikant daar nu een dames- of een herenlabel aan hangt, maakt echt helemaal niets uit. De benodigde stack & reach dienen per persoon individueel bepaald te worden. Laat je niet over één kam scheren of in een hokje stoppen! De instaphoogte en eventuele vloeiende lijnen, bloemetjesstickers en kleurtjes hebben geen enkele invloed op de maatvoering! Geen marketingman, brochure of stylingspecialist kan je vantevoren in een bepaalde richting lullen. Meten is weten en pas daarna kan je fietsen gaan bekijken, uitproberen en kiezen.

  8. Stack en Reach lijken me relevant. Echter ook het “zitpunt” lijkt me relevant. De hoek zitpunt-trapas bijvoorbeeld bepaalt welke krachten uitgeoefend kunnen worden. Natuurlijk is dat deels instelbaar, maar in de praktijk binnen beperkte marges.

  9. @ Jouke, het zitpunt is inderdaad relevant, maar ook die is individueel vast te stellen door goed te meten. De positie van het zadel ten opzichte van de trapas is afhankelijk van o.a. de bovenbeenlengte, onderbeenlengte, voetlengte en de positie van de bal van de voet (die kan bij twee personen met exact dezelfde schoenmaat toch verschillend uitkomen).

    De fietsfabrikanten stellen de hoek van de zitbuis zo in dat ze naar verwachting het grootste deel van de populatie van een goede zadelpositie kunnen voorzien. Bij het instellen van het zadel ben je echter ook afhankelijk van het soort zadelpen en de vorm van de zadelbrug. Vaak is het verstelbereik wel voldoende, maar zo niet, dan moet je een andere zadelpen (met of zonder setback) en/of zadel kiezen.

Geef een reactie

Jouw e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Verplichte velden zijn gemarkeerd met *