Op bezoek bij Santos

In het trekkingwereldje genieten de fietsen van Santos een hele goede reputatie. Ze staan bekend om hun degelijkheid en duurzaamheid en je kan ze helemaal naar wens zelf samenstellen. Iedere fiets wordt met de hand gebouwd in de kleine fabriek in Sassenheim, onder de rook van Leiden. Ik ging eens kijken hoe Santos te werk gaat.

Santos is in 1997 opgericht door Robbert Rutgrink, een echte fietsliefhebber met passie voor fietstechniek en een kritische kijk op het concept fiets. Robbert en zijn team zijn gespecialiseerd in sterke en onderhoudsvriendelijke trekkingfietsen, mountainbikes, toerfietsen en tandems. Santos is met name beroemd om de Travelmaster, welke in uiteenlopende uitvoeringen alle uithoeken van de wereld heeft gezien. Het model heeft bewezen tot de meest degelijke en betrouwbare trekkingfietsen te behoren.

Santos is al vele jaren Rohloff-specialist en is pionier op het gebied van de tandriem-aandrijving. Op een Travelmaster 2.8 Alu met Rohloff-naaf en tandriem heeft James Bowthorpe ooit het record rond de wereld fietsen gevestigd. Een prestatie waar Santos erg trots op is, en de betreffende fiets heeft dan ook een prominente plek in de showroom gekregen. Je ziet hem direct bij binnenkomst bovenaan de trap staan.

Dat je bij Santos je fiets helemaal zelf kunt samenstellen is fijn, want zo kan je bij ieder onderdeel zelf bepalen of je het wel of niet nodig hebt, of het eventueel beter kan, wat het totaalpakket mag kosten en hoe jouw droomfiets eruit moet gaan zien. Je betaalt nooit teveel voor zaken die je niet nodig hebt en hoeft geen genoegen te nemen met onderdelen van net-niet-kwaliteit. Tot slot kan je kiezen uit maar liefst 24 framekleuren!

Door zelf goed na te denken over de ideale samenstelling, je goed voor te laten lichten en jouw ideale fiets daadwerkelijk te laten bouwen, voorkom je ook dat een plaatselijke fietsverkoper, wanneer hij je een confectiefiets uit de winkelvoorraad probeert te verkopen, koste wat kost recht probeert te lullen wat krom is. Jij bepaalt zelf wel wat goed voor je is! En Santos bouwt het voor je. Hoe ze dat doen, kan je in dit artikel lezen.

Op de website van Santos kan je zelf met de uitgebreide optielijsten spelen en bij de Santos-dealer kan je de samenstelling van je ideale fiets nog eens doornemen en hem laten bestellen. Achter het online bestelsysteem gaat een ingenieus voorraadbeheer en logistiek systeem schuil waar de bouwopdrachten voor de monteurs uit rollen. De papieren van iedere bestelde fiets worden op naam van de klant en de dealer in een planbord gestoken. Onderdelen worden verzameld en het frame wordt naar de spuiter gestuurd.

Santos print en snijdt de stickers in verschillende patronen en kleurcombinaties zelf en stuurt deze met het blanke frame naar de spuiter. Een frame wordt pas gespoten als de klant de kleur van de lak en de stickers heeft bepaald. Als het frame bestickerd en gespoten van de spuiter terug is, kan het samenstellingsproces beginnen.

Net als een baby spendeert iedere fiets het begin van zijn leven in een box. Hier worden alle onderdelen en het gelakte frame bij elkaar verzameld, de checklisten worden bijgewerkt en als het geheel compleet is gaat een monteur ermee aan de slag.

Wielen worden bij Santos met de hand gespaakt. De wielenbouwer krijgt een stel naven, een bosje spaken, een doosje zelfborgende spaaknippels en twee velgen in zijn handen gedrukt en hij gaat aan de slag. Deze vakman controleert het wiel niet alleen of hij recht is, maar ook of de spanning op alle spaken exact gelijk is. Dit vermindert de kans op spaakbreuk aanzienlijk.

Sinds kort beschikt Santos ook over een geavanceerde spaakrobot die de meest verkochte wielsoorten kaarsrecht spaakt, maar ook de spanning op iedere afzonderlijke spaak controleert en automatisch corrigeert tot alle spaken exact even strak gespannen zijn. Volgens Santos is dit het eerste apparaat ter wereld die dit kan.

Als de box met het frame, de wielen en alle onderdelen compleet is, wordt alles op een karretje geladen en naar één van de zes montageplaatsen gereden, alwaar een monteur de fiets opbouwt. Dit gebeurt uiteraard helemaal met de hand. Als de fiets klaar is, voert een tweede monteur de kwaliteitscontrole uit. Tot slot wordt de fiets in een grote doos gedaan voor verzending naar de dealer. Het hele proces van bestellen, spuiten, samenstellen, assembleren tot aflevering duurt ongeveer 6 weken.

De productieafdeling wordt bestierd door alleskunner Bertho en regelneef Hajo. Als je als consument naar Santos belt of op afspraak naar de fabriek afreist, dan staan deze twee heren je te woord. Of Robbert ‘Mister Santos’ Rutgrink himself. Als dat het geval is, neem dan nog maar een tweede bakkie koffie, want de enthousiaste Robbert houdt van vertellen!

Naast de assemblage werkbanken staan rijen testfietsen. Voornamelijk met Rohloff en tandriem, want dat is tenslotte Santos’ core business. Deze fietsen staan allemaal klaar voor proefritten. Als potentiële koper kunt u namelijk bij Santos terecht voor het testen van een bepaald model, indien uw dealer de gewenste fiets niet in de winkel heeft staan.

Op de eerste verdieping bevindt zich de showroom waar alle verschillende Santos modellen uitgestald staan. U loopt direct tegen een display aan waar u de diverse opties voor zadels, sturen, handvatten en kleuren aantreft, want iedere Santos begint met het kiezen uit opties. Veel opties. Om keuze-stress van te krijgen!

Santos maakt het zichzelf met de uitgebreide optielijst niet makkelijk. Waar klanten veel flexibiliteit van het bedrijf verlangen, daar werken de toeleveranciers van onderdelen niet zo soepel mee. Santos moet namelijk minstens 6 maanden vooruit denken bij het bestellen van onderdelen en eventjes tussendoor een order bijstellen als de vraag in de markt verandert, is er niet bij. Santos heeft dan ook een groot magazijn voor de vele verschillende onderdelen om zo flexibel mogelijk op de vraag van de markt in te kunnen spelen.

Santos concentreerde zich in de beginjaren op racefietsen en mountainbikes. Met de racefietsen bleek het merk echter onvoldoende te kunnen concurreren met de gevestigde namen uit Italië en Amerika en de prijsstunters uit Taiwan en Duitsland. En toen kwam er vraag uit een onverwachte hoek, namelijk stevig geconstueerde mountainbikes die opgebouwd konden worden als trekkingfiets. Op basis van de compleet opgebouwde trekking-ATB is Santos verder gaan ontwikkelen met de Travelmaster als resultaat. Onderstaande model is zo’n Travelmaster avant la lettre en hiermee is het specialisme in trekkingfietsen ontstaan.

Toch heeft Santos weer een racefiets in de collectie, maar dan wel iets bijzonders. De Race Lite is de enige racefiets met Rohloff-naaf en tandriem en dit is bewust een fiets geworden die zich niet met alle andere lichte racertjes in het peloton wil meten. Met de Race Lite rij je liever bij die hitsige snelle jongens vandaan en kies je je eigen weg, in je eigen tempo, door weer en wind en het liefst zoveel mogelijk kilometers achter elkaar. Deze fiets vult het gat tussen de lichtgewicht racers en de klassieke, degelijke randonneurs. Met zijn lowriders aan de achtervork en de spatborden is het ook een snelle woon-werk-fiets geworden.

Het is mooi om te zien waar een klein bedrijf als Santos groot in kan zijn. Geen enkele andere fabrikant biedt zijn klanten zoveel samenstellingsopties voor al zijn modellen als Santos. Daarnaast neem ik mijn petje af voor de pioniersrol die Santos op zich heeft durven nemen op het gebied van de tandriem-aandrijving. Iets waar een grotere fabrikant als Koga pas het afgelopen jaar mee durfde of kon gaan werken. Fietsen met tandriem en Rohloff-naaf hebben Santos tot een echt onderscheidend merk gemaakt en deze onderhoudsarme fietsen beslaan nu ruim meer dan de helft van de totale Santos-productie. Wie klein is moet slim zijn.

Bekijk de foto’s in onderstaande gallery voor een uitgebreidere indruk van het Santos-bedrijf.